با کودکان چگونه رفتار کنیم

با کودکان چگونه رفتار کنیم

چرا بستن در به روی کودک دیگر جواب نمی دهد؟

هنگامی که فرزندتان بدرفتاری می کند ،چه واکنشی نشان می دهید؟او را به اتاقی فرستاده و در را به رویش می بندید یا عمدا به او بی توجهی می کنید؟آیا با این کار تغییری در رفتار او ایجاد شده است؟روش های سنتی یا فرستادن کودک به یک گوشه دیگر پاسخگو نیستند.این مقاله راهکاری ارائه می دهد تا با برقراری ارتباط مؤثر با کودک،احساساتش را درک کرده و با پیدا کردن رفتار نادرستش به اصلاح رفتار او کمک کنیم.

یکی از آن بعداز ظهر های کذایی را پشت سر گذاشته اید و فرزندتان مدام از خودش کج خلقی نشان داده است.با ملایمت از او خواسته اید بهتر رفتار کند و با لحنی کاملا جدی به او اختار داده اید.به امید اینکه حرفتان را گوش کند ،به کاری که نیمه کاره گذاشته اید برگشته اید،ویک دفعه صدایش را می شنوید که می گوید((هی این اسباب بازی منه پسش بده))

به شدت احساس درماندگی می کنید،دقیقا وقتی سر می رسید که بچه دارد اسباب بازی را به زور از کودک نوپا می گیرد،و کودک زیر گریه می زند.دیگر بس است و کاسه صبرتان لبریز شده است.حالا زمان استفاده از تایم اوت،یا وقفه ی کوتاه است.زمان سنج را تنظیم می کنید و کودکتان را روی صندلی می نشانید و به سراغ بچه کوچکتر می روید تا او را آرام کنید اما پنج دقیقه بعد آن دو دوباره دعوا را از سر می گیرند.

اما چرا اینطور شده است و وقفه ی کوتاه هیچ تأثیری نداشت؟

با اینکه یک وقفه کوتاه به فرزندتان دادید تا آرام شود اما اوضاع به هیچ وضع بهتر نشد.حالا او نیمی گریه می کند و نیمی فریاد میزند،نه تنها از طفل کوچک کفری شده ،بلکه از خود شما هم به شدت عصبانی شده و اصلا تمایلی ندارد به هیچ یک از صحبت های شما گوش کند.

همین حالا شروع کن نه فردا

چرا وقفه ی کوتاه کارگر نیفتاد؟

وقفه ی کوتاه راه حلی عالی برای مواقعی که بچه ها سرپیچی میکنند به نظر می رسید:به حرف مامانت گوش نمی دهی؟ وقفه ی کوتاه… روی زمین غذا پرت می کنی؟ وقفه ی کوتاه… وقفه ی کوتاه روش جدیدی نیست.در یکی از سالهای دهه 60 میلادی استفاده از آن شروع شد و در دهه 90 محبوبیت فراگیری پیدا کرد و وقفه ی کوتاه به عنوان راه حلی بسیارمفید برای مدیریت سوءرفتار شناخته می شد.هدف از دادن وقفه کوتاه به کودک این بود که جایگزین تنبیه های سخت تر مثل زدن با خط کش و ترکه شود!

ایده ی اصلی پشت وقفه ی کوتاه در واقع ایده ی بسیار خوبی بوده و قرار است به بچه ها و والدین زمان بدهند تا آرام شوند.فکر کنند و رفتاربهتری داشته باشند.اما همانطور که صندلی خودروهای دهه 60 امروزه قابل اعتماد نیست،برای اینکه وقفه ی کوتاه نتیجه ی بهتری داشته باشد باید بروزرسانی و اصلاح شود.

راه حل ((تایم این)) است.

دهه ها پژوهش در زمینه ی رشد کودکان،خودگردانی و علوم اعصاب به ما می گوید،منزوی کردن کودکان هنگام وقفه ی کوتاه برای اینکه درست رفتار کردن را یاد بگیرند،بهترین روش ممکن نیست.زمانی عقیده داشتند برای اینکه کودکان وادار شوند بهتر رفتار کنند،باید از توجه کردن به آنها خودداری کرد.((مونا دلاهوک)) روان شناس اطفال و نویسنده کتاب((فراتر از رفتارها،استفاده از علوم مغز و دلسوزی برای درک و حل چالشهای رفتاری کودکان))اینطور توضیح می دهد:((وقتی  رفتاری را می بینیم که مشکل زاست و سردر گممان می کند،اولین سؤالی که باید بپرسیم این نیست که ((چطور از شر آن خلاص شویم))بلکه باید بپرسیم((این رفتار چه چیزی درباره ی کودک به ما می گوید؟))

کودکان به حمایت عاطفی و پیوند عمیق با بزرگسالان در زندگیشان نیاز دارند.این موارد کمکشان می کند تا تسلط بیشتری برخود داشته باشند و از رفتارهایشان آگاه شوند.

توجه مهربانانه و توأم با احترام به منزله ی جایزه نیست،بلکه کودک نیاز به توجه دارد تا احساس امنیت کند. در ((تایم این))به والدین فرصت داده می شود تا نفس تازه کنند و بر خودشان مسلط شوند،اما این کار به شیوه ای انجام می گیرد تا کودکان احساس امنیت کنند.

در حالی که هدف وقفه ی کوتاه متوقف کردن رفتارهاست،تایم این فرصتی است تا کودکان را درک کرده و برای انتخاب رفتارهای بهتر در آینده از او حمایت کنید.در این فرایند شما به درک درستی از موقعیت می رسید و می توانید به فرزندتان کمک کنید انتخابهای بهتری داشته باشند.

ذکر یک نکته اینجا ضروری است و آن این است که با اینکه هدف از تایم این کمک به فرزند شما برای داشتن انتخاب های بهتر است،اما این دلیل نمی شود که مثل وقفه ی کوتاه فرایندی سریع و سه دقیقه ای باشد.ممکن است تایم این به چند دقیقه اضافه تر نیاز داشته باشد.اما در همین زمان به کودکان کمک می کند که مهارت های خودگردانی را یاد بگیرند و همین که توانایی درک و بر عهده گرفتن کنش و واکنش های خودشان را داشته باشند برای مابقی عمرشان کافی است!

شیوانا/داستانی آموزنده

چهار مرحله برای ارتقای وقفه ی کوتاه به تایم این:

1.رهبری گرم و صمیمانه را جایگزین هشدار کنید

اگر فرزندتان طوری رفتار کرد که شما احساس کردید به وقفه ی کوتاه نیاز دارد(مثل کوش ندادن به حرف های شما) ،می توانید تایم این را امتحان کنید.به جای اختار دادن به او مثلا با این جمله که((از این کار دست بردار؛و گرمه به دردسر می آفتی))یا اینکه با تحکم به او بگویید((همین حالا نوبت وقفه ی کوتاه است!))با آرامش به فرزندتان نزدیک شوید و فرایند را با مهربانی مدیریت کنید.مثلا می توانید برای شروع نزد فرزندتان بروید و سعی کنید که موقعیت را درک کنید، شما باید از خودتان بپرسید:((او الان چه احساسی دارد)) و ((چگونه می توانم کمک کنم رفتار بهتری داشته باشد؟))

کنجکاو بودن و تلاش برای کمک به او باعث می شود بتوانید بهترین زمان را برای اجرای تایم این انتخاب کنید.بسته به شرایط ،می توانید در همان جایی که فرزندتان اکنون قرار دارد،باقی بمانی.در سایر موارد ممکن است ترجیح دهید او را به مکان آرام تر و خنثی تری ببرید. حتی برخی والدین یک گوشه ی دنج را برای آرام شدن اختصاص داده اند که می تواند برای گذراندن وقت استفاده شود.یا از جعبه ابزار تایم این برای شروع استفاده می کنند.

2. زمان سنج را رها کرده و ارتباط را امتحان کنید

درباره موقعیت و رفتار فرزندتان کنجکاو نشان دهید و ببینید برای صحبت درباره ی آنچه اتفاق افتاده است نزد شما می آید یا نه. می توانید برداشت خود را از آنچه که می بینید بیان کنید،یا فقط مدتی منتظر بمانید.اگر به تازگی با روش تایم این آشنا شده اید امتحان کردن برخی روش های متفاوت دیگر برای نزدیک شدن به قضیه ضرری ندارد.

اگر کودکتان نوپا است نشستن روی یک کاناپه در کنار او معمولا جواب می دهد.برخی کودکان نیاز دارند به کمک شما قدم های بیشتری بردارند و به محل جدیدی بروند.مثلا خارج از منزل، گذارندن خود به خودی یک ساعت روی زمین آشپزخانه ممکن است دقیقا همان چیزی باشد که کودکتان نیاز دارد.می توانید چنین فرض کنید که تایم این مثل فشار دادن دکمه وقفه است تا بتوانید به فرزندتان کمک کنید تا آرام شود.در اینجا دیگر مکان مهم نیست،بلکه مسئله ی اصلی این است که شما حضور داشته باشید و وقت بگذرانید.

3.رفتن و سخنرانی کردن تبدیل به خط قرمزها و گوش دادن می شود.

به هیچ عنوان حاضر نیستند تا به سخنرانی های طولانی درباره ی همه ی کارهای اشتباهی که انجام داده اند،گوش دهند.بد رفتاری نشانه ی واضحی از پریشانی کودک است و اینکه به راهنمایی شما نیاز دارد.پس به او نزدیک بمانید و خط قرمز را برایش روشن کنید.((من اصلا دوست ندارم اسباب بازی های برادرت را به زور از او بگیری))شاید فرزندتان گریه کند و یا ناراحت شود اما این رفتار طبیعی است و نشان دهنده این است که کودک سعی دارد احساساتش را بفهمد.البته این مرحله به صبر و حوصله ی زیادی نیازمند است.اگر کم کم دارید بر افروخته می شوید،به یاد آورید فرزندتان کوچک است،اوقات سختی را تجربه می کند و منظور از واکنش های عاطفی اش،حمله به شخص شما نیست.

دکلمه ها و نوشته های حسین پناهی

4.بعد از برقراری ارتباط،نوبت اصلاحات است

وقتی متوجه شدید فرزندتان آرام شده و آماده گوش دادن به صحبت های شماست،می توانید اصلاحات مفید و مختصر را برای بهبود اوضاع پیشنهاد دهید.مثلا اگر دعوا برسر یک اسباب بازی بود بگویید:می توانی از او بخواهید اسباب بازی را پس بدهد یا از من کمک بگیری…در چند کلمه با فرزندتان درمیان بگذارید که در دفعه ی بعد از او چه انتظاری دارید.این کار گام مؤثری در فهم نیازهای کودک است تا بتواند انتظارات شما را برآورده کند.

تایم این یک راه حل همه کاره برای رفتارهای ناخواسته نیست.

برخی ابزارهای فرزند پروری در کنار تایم این می توانند مفید باشند.

»تعیین محدودیت های ساده و مشخص و عمل کردن آن ها به فرزندتان کمک می کند تا بهتر انتخاب کند.

»گذاشتن گزینه های کاربردی و ساده پیش روی بچه ها می تواند بسیار مفید باشد و به عنوان مرحله ی اول قبل تایم این به کار رود.بهتراست درباره ی تایم این بدانید که با گذشت زمان فرزند شما می تواند به مرحله ای برسد که خودش برای آرامش شدن وقفه ایجاد کند.استفاده از تایم این فرصتی را در اختیارش می گذارد تا به شیوه ای مثبت و محبت آمیز یاد بگیرد که وقتی احساس درماندگی،خشم و یا اضطراب می کند،چه کاری انجام دهد.

برنامه ی عملیاتی دودقیقه ای برای والدین خوب

به این پرسش ها فکر کنید:

»آیا والدینتان برای شما از وقفه ی کوتاه استفاده می کردند؟ وقتی تنهایی به یک گوشه فرستاده می شدید چه حسی داشتید؟ هیچ وقت احساس کردید که پشیمانید و باید رفتارتان را تغییر دهید؟

»الان هرچند وقت یک بار از وقفه ی کوتاه در خانواده تان استفاده می کنید؟ آیا مؤثر است؟ آیا تأثیر آن با بزرگ شدن کمتر شده است؟ به نظر شما وقتی فرزندتان به سن نوجوانی برسد باز هم این روش می تواند تأثیرگذار باشد؟

»فرض کنید کودک شما ناراحت یا ناامید است.دوست داشتید چطور از پس این شرایط برآید؟در آن لحظه برای او چه کاری انجام می دهید؟

برنامه عملیاتی مستمر برای والدین

»این موارد را امتحان کنید:

»اگر تا به حال هیچ وقت از تایم این استفاده نکرده اید قول دهید که هفته ی بعد امتحانش کنید.

»فهرستی از هر رفتارهای چالش برانگیز فرزندتان که در صورت وقت گذاشتن بهتر می شوند تهیه کنید.

»باخود بیندیشید که قبل از صحبت درباره ی چیزهایی که باید عوض شوند چقدر به فرزندتان کمک می کنید که احساس خوبی پیدا کند؟

»نگاهی به مرحله ی چهار بیندازید ،از چه کلماتی برای بیان مفید و مختصر اصلاحاتتان استفاده می کنید تا باعث بهبود رفتار او شود؟

»به خاطر بسپارید که تایم این روشی عالی است برای اینکه بچه ها مهارت های آرام شدن را یاد بگیرند، پس برای هر رفتار درستی که می خواهید داشته باشند، نمونه ای در ذهنتان بسازید