تاریخ وفات آذر بیگدلی
1_آذر،لطفعلی بیگ معروف به آذر بیگدلی فرزند آقاخان بیگدلی ِکی از شعرای برجسته ی دوره ی زندیه است.وی در ربیع الاول سال 1134 در اصفهان به دنیا آمد،پس از گذرانیدن دوره ی تحصیل در قم، به خدمت عادل شاه ،ابراهیم شاه، شاه اسماعیل و شاه سلیمان، مشغول گردید. ول پس از مدت کمی از خدمت دیوانی کنار گرفت و گوشه نشینی اختیار کرد.
آذر که به دیده ی فصیحان سربود،به شعر ما سر آمد 1195
زاتشکده اش چنان که دیدی گشت از همه نامه، وی سرآمد 1195
ای دل،به جفای چرخ بد مهر این عمر به سروران سر آمد 1195
هر مصرع ازاین سه بیت،نظمی تاریخ وفات آذر آمد 1195
آذر مانند سایر شعرای اصفهان فنون شعر را از میر سید علی مشتاق فرا گرفت.
این شاعر در انواع شعر مهارت داشت و یکی از کارهای مهم او تالیف تذکره ی آتشکده می باشد که به نام کریمخان زند نوشته و در سال 1179 به پایان رسانیده است.
در این تذکره شرح حال بسیاری از شعرای ایران و هندوستان به طور اختصار ذکر شده است و به علت دقت بیشتر مولف از تذکره های مهم زبان فارسی به شمار میرود. منظومه ی مثنوی یوسف و زلیخا یکیدیگراز آثار این شاعر تواناست . حاج سلیمان صباحی بیگدلی ،آقامحمد عاشق اصفهانی ،میرزا عبدالباقی طبیب اصفهانی و سید احمد هاتف اصفهانی از معاصران و معاشران آذر بودند.
وفات او به سال 1195 هجری و قمری در سن 61 سالگی در قم اتفاق افتاد. و همانجا به خاک سپردند.
فن مادّه تاریخ نویسی و تاریخ پیدایش آن تذکره نویسی، تقلید و گزافه گویی تذکره نویسان فلسفه چیست؟ فیلسوف چه کسی است
غزلیّات
مرا عجز و تو را بیداد دادند به هر کس آنچه باید داد دادند
برهمن را وفا تعلیم کردند صنم را بی وفائی یاد دادند
به افسون دست و پای صید بستند به دست صید کش صیاد دادند
گران کردند گوش گل پس آنگه به بلبل رخصت فریاد دادند
سراغ حجله ی شیرین گرفتم نشانم تربت فرهاد دادند
زدند آتش به جان پروانه را شب سحر خاکسترش بر باد دادند
سحر زنجیر آذر را گرفتند به دست سنگدل صیاد دادند
————————–
تا من افتادم به دام افتاد غوغا در قفس
کس در ین غوغا به من مشکل دهد جا در قفس
در چمن از ناله ی مرغان کسی امشب نخفت
عندلیبی تازه افتاده ست گویا در قفس
نه همین مرغ چمن از ناله ام در ناله بود
تا من افتادم به دام افتاد غوغا در قفس
از فراموشی صیادم دل آمد در فغان
بشنوم از عندلیبی ناله هر جا در قفس
نیست با ذوق اسیری از بهارم آگهی
بر مشامم می خورد بوی گل اما در قفس
خون کنی از نغمه ام تا کی دل ای مرغ چمن؟
می توانم کرد من هم ناله اما در قفس
ای که می گیری سراغ ما و دمسازان ما
دی به باغ امروز در دامیم و فردا در قفس
گفتی: آذر روز و شب از چیست نالان در عراق؟
از هم آوازان خود مانده ست تنها در قفس
به دو زلف تو که یکسر دل مبتلا نشسته همه حیرتم که آیا دل من کجا نشسته؟
به همین امید هرشب به ره تو می نشینم که تو بی وفا بپرسی دگر چرا نشسته؟
چه کنم ز رشک یا رب؟چو به روز حشر بینم که هزار کشته آنجا،پی خونبها نشسته؟
شب شاهد و چغانه من و باده ی مغانه تو ببین که نقش طالع به چه مدعا نشسته!
به چمن گلی ندیدم که جدا ز خار باشد عجب است اینکه آذر ز گلش جدا نشسته
رباعی
از تو دل غم کشیده دارد گله ها وین جان به لب رسیده دارد گله ها
نی نی ،ز تو نور دیده جای گله نیست من از دل و دل ز دیده دارد گله ها
