آموزش تقطیع به ساده ترین روش
این روزها در فضای مجازی خصوصا اینستاگرام و فسیبوک و همچنین تلگرام، به وفور مشاهده می شود که علاقمندان به شعر و شاعری و همچنین شاعران جوان ،اشعار و سروده های خود را در قالب عکس نوشته و متن های کوتاه به اشتراک می گذارند که نشان از ذوق و علاقه ی آنها به شعر می باشد،آموزش تقطیع به زبان ساده اما نیاز است که فوت و فن شاعری را هم یاد بگیریم تا بتوانیم دراین زمینه پیشرفت نماییم و این پیشرفت جز با تمرین و مطالعه به دست نمی آید.در این وب سایت ما به ساده ترین بیان شعر و قوانین مربوط به آن را برای شما عزیزان توضیح خواهیم داد.آموزش تقطیع به زبان ساده
صامت و مصوت
مصوت ها شش تا هستند.
سه تا مصوت کوتاه: فتحه، ضمه و کسره
سه تا هم مصوت بلند می باشند:آ ،ای،او
به هر هرفی به جز این شش مصوت کوتاه و بلند ،صامت می گویند.
صامت:ب-پ-ج-چ-خ……………………………
هجا:
اگر کلمات را به همان صورتی که در دوران ابتدایی در مدرسه بخش می کردیم، بخش کنیم به هر بخش یک هجا می گویند.
مثال:
کلمه ی دبیرستان را هجی یا بخش می کنیم:
َدَ-بی-رِس-تان
دبیرستان چهار بخش یا هجا می باشد.به هر کدام از این بخش ها یک هجا می گویند.
هجاها سه نوع می باشند:
هجای کوتاه، هجای بلند،هجای کشیده
هجای کوتاه تشکیل شده از یک صامت به اضافه ی یک مصوت کوتاه
صامت=مصوت کوتاه
مثال:
تَ-بِ-شَ
هجای بلند:
هجای بلند دو نوع می باشد:
یا صامت-مصوت کوتاه=صامت.
مثال: دَر – شَک-….
و یا صامت = مصوت بلند
مثال: با-ری-کو
آموزش تقطیع به زبان ساده
هجای کشیده:
هجایی که از هجای بلند مقداری بیشتر،یا بهتر است بگوییم به اندازه ی یک هجای کوتاه از هجای بلند بیشتر یا کشیده تر است.
مثال: است-بود-گشت-رفت
لازم است دو نکته را ذکر کنیم:
یکی اینکه نون ساکن بعد از هجای کشیده را در عروض در نظر نمی گیریم و موقع تقطیع حذف می نماییم.
مثال: در پایان کلمه های : آسان-مجنون-شیرین-…..نون ساکن است و قبلش هم مصوت بلند .یعنی آ،ای،یا او وجود دارد.
نکته ی دوم این است که آ خودش به تنهایی هجای بلند حساب می شود.
تقطیع چیست:
یعنی قطعه قطعه کردن شعر و بردن به ارکان عروضی.
ارکان عروضی چه می باشند:
اگر وزن شعری ، فاعلاتن مفاعلن فعلن باشد:
فاعلاتن رکن اول است
مفاعلن رکن دوم
فعلن رکن سوم
به هر کدام از این ها یک رکن می گویند.و این رکن ها می توانند یکسان و یا متفاوت باشند.
به عنوان مثال: در وزن فاعلاتن مفاعلن فعلن هر سه رکن با هم متفاوتند.
در وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن هر چهار رکن یکسان می باشند.
پس وقتی حرف از تقطیع می زنیم یعنی مصرع را به اندازه ی رکن ها قطعه قطعه می کنیم.
مثال:
مصرع: الا با ایهالساقی ادر کاسا و ناول ها
که می دانیم وزن این مصراع: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن هست رو تقطیع می کنیم تا حد ارکان و نه ریزتر.
الا یا اَی: مفاعیلن
یُ هس ساقی:مفاعیلن
اَدِر کاساَ:مفاعیلن
و ناول ها:مفاعیلن
پس از این به بعد وقتی صحبت از تقطیع شد منظور موارد بالا می باشد.
سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که چگونه بفهمیم وزن شعر چیست.
جواب این است که هنگامی خوب آموزش اوزان را یاد بگیریم و تمرین کنیم خود به خود این اوزان را فرا خواهیم گرفت. به روش های علمی چون یک مقدار سخت است اکنون اینجا بیان نخواهیم کرد.
یک نکته ای هم هست که لازم به توضیح می باشد ،این است که ما در تقطیع هر جا یک هجای کشیده مشاهده کردیم ابتدا یک مصوت کوتاه مانند ضمه به انتهای هجای کشیده می افزاییم و بعد کار تقطیع را انجام می دهیم.
مثال:
که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل ها
اول اینکه ما نباید بین عشق و آسان مکث داشته باشیم و در خوانش تقطیع باید عشق را به آسان وصل کنیم. و همچنین نمود را به اول وصل کنیم و چنین بخوانیم بیت ذکر شده را:
که عشآسان نمودَووَل ولی افتاد مشکل ها
دومین نکته که نیاز به توضیح دارد این است که ، نون بعد از کلمه ی آسان چون نون ساکن دار است و قبلش هم مصوت بلند آ هست در تقطیع حساب نمی کنیم.
و نکته ی مهم دیگر این است که، همین که نگاه می کنیم بیت را ببینیم کدام یک از هجاها کشیده است و یک ضمه به انتهای آن اضافه می کنیم و بعد می رویم سراغ تقطیع:
بررسی می کنیم ببینیم کدام هجا کشیده است:
ک-عش-قا-سان-نِ-مو-دَو-وَل-وَ_لی_اُف_تاد_مش_کل-ها
درست که نگاه می کنیم مشاهده می شود که دو هجا ما را به شک می اندازند که کشیده اند یا نه.یکی(سان) و یکی (تاد) ولی سان را قبلا توضیح داده ایم که نون آن حذف می شود و هجای بلند به حساب می آید نه کشیده. بنابراین تنها هجای کشیده ی ما تاد هست.یک ضمه به انتهای آن اضافه می کنیم و تقطیع را شروع می کنیم:
ک-عش-قا-سان-نِ-مو-دَو-وَل-وَ-لی-اُف-تا-دُ-مش-کل-ها
که عشقاسا(ن):مفاعیلن
نموداول:مفاعیلن
ولی افتا:مفاعیلن
دُ مشکلها:مفاعیلن
این مطالب مقدمه ای برای ورود به آموزش اوزان بود. و نیاز به تمرین می باشد که بتوان به صورت صحیح و اصولی تقطیع را بیاموزیم که وارد مبحث اوزان بشویم
آموزش تقطیع به زبان ساده
زن ،شعری زیبا از پروین اعتصامی چگونه تولید محتوا کنیم؟ این آدم های خوب